Blog Layout
Samen kwetsbaar
Mariëlle Boersen • apr. 23, 2021
Het is de eerste dag van een zesdaagse opleiding energetisch lichaamswerk voor coaches. Ik mag assisteren. Wat onwennig begroeten we elkaar. Het thuis zitten heeft effect op ons gehad. We zijn niet meer gewend fysiek bij vreemde mensen in de buurt te zijn. We schudden geen handen en houden afstand.
Dan starten we, in een ruime cirkel. De ruimte voelt kil aan omdat de ramen regelmatig open moeten voor ventilatie. De trainster verwelkomt ons met zachte stem en begint met een oefening waarbij we met onze aandacht naar binnen gaan. Mijn buik rommelt, ik had toch nog een extra boterham moeten nemen. Ik word rustig van binnen als ik voel hoe mijn voeten de grond raken, mijn billen de stoel, mijn rug de leuning. De oefening duurt mij te kort, ik voel me ontspannen en wil dat gevoel graag houden.
We delen onze ervaringen in de kring. En dan is het er, het contact, de verbinding. Met mensen die we hiervoor nog niet kenden, delen we wat we ervaren hebben, wat ons bezig houdt en hoe we ons voelen. We durven onzekerheid te uiten en benoemen onze onwennigheid.
Gedurende de dag verdiept ons contact zich als we in kleine groepjes lichaamsgericht bezig zijn. We observeren elkaar lichaamstaal en als we onze bevindingen checken, blijken we veel meer te zien dan we vantevoren hadden gedacht. De manier waarop iemand staat, zijn lichaamsbouw, de verdedigingsmechanismen, het is zichtbaar. Iedereen heeft een bepaalde kwetsbaarheid die hij probeert te verbergen in een poging staande te blijven en door te gaan. Hoe mooi is het om onze kwetsbaarheden met elkaar te delen. Dat verbindt en geeft het gevoel dat alles er mag zijn, dat wij er mogen zijn.
Binnen 1 dag is er een groepsgevoel ontstaan met diepgang en vertrouwen. Ik ben zo blij dat ik hier deel van uit mag maken. Nog vijf keer. Ik wil meer, maar ik weet ook dat ik dit dagelijks in kan zetten, in mijn coaching, maar ook in mijn contacten. Bewust zijn van wat er in je omgaat en dit met elkaar delen.
Ik sluit af met dit mooie citaat van de Boeddhistische non Pema Chödrön, dat ik op mijn homepagina heb gezet. Omdat het voor mij aangeeft, waar het om gaat: als we verder kijken, geïnteresseerd zijn in een ander, zien we hoe we op elkaar lijken en zien we het mooie in elkaar.
'Achter iedere vorm van spanning, achter iedere weerstand,
ligt een tedere, kwetsbare plek verborgen die wij proberen te beschermen'.
De afgelopen maanden heb ik de basis- en vervolgopleiding EMDR gevolgd en inmiddels ben ik begonnen met het toepassen hiervan op cliënten. Wat een fantastische methode! De spanningen die bepaalde traumatische ervaringen automatisch met zich meebrachten, verdwijnen soms al binnen minder dan een half uur! Cliënten kijken me verbijsterd aan als ze moeten constateren dat de spanning die ze eerst nog een acht gaven op een schaal van 10 een paar minuten later verdwenen is. 'Ik voel het niet meer!' Een client liet na afloop zijn tranen lopen en verzuchtte dat dit blije tranen waren. Hij had al zolang met een beladen herinnering gezeten en ineens was de spanning weg. Ook het installeren van hulpbronnen, het via een EMDR methode benadrukken van positieve eigenschappen en ervaringen, heb ik nu al een aantal maal toegepast om het zelfvertrouwen van cliënten in bepaalde situaties te vergroten. Ook die resultaten zijn tot nu toe veelbelovend. EMDR, oftewel Eye Movement Desensitization Reprocessing is een therapievorm waarbij de emotionele lading bij een heftige herinnering vermindert. Het meest bekend is het van de vingerbewegingen die je met je ogen moet volgen. Er zijn echter ook andere methoden zoals de butterfly hug, het tikken op je knieën of het werken met geluiden. EMDR is een beproefde methode voor de behandeling van PTSS (Post Traumatisch Stress Syndroom). Het wordt alom erkend en door vele psychologen toegepast. Toch is het nog een raadsel waarom het werkt. Het vermoeden is dat het te maken heeft met het werkgeheugen dat extra belast wordt door de afleidende vingerbewegingen (of andere stimuli). Ook de bilaterale stimulatie wordt genoemd als mogelijk oorzaak. Zowel je linker- als rechterhersenhelft wordt betrokken als je je ogen een aantal malen, op aangeven van de therapeut, van uiterst links naar uiterst rechts beweegt en weer terug. EMDR wordt dan vergeleken met de REM slaap waarin je ogen ook heen en weer gaan en je vermoedelijk de ervaringen van overdag verwerkt. Wat het ook is, het is geweldig om te ervaren hoe blij mijn cliënten ermee zijn. Ik ga hier mee door!
Een van de mooiste oefeningen in mijn praktijk is die waarin ik een client begeleid met aandacht naar binnen te gaan en te benoemen wat die voelt. Dat wat opgeslagen ligt in het lichaam, mag gezien worden, wil gezien worden, wil erkend worden. Door te benoemen wat je voelt aan lichaamssensaties kan er heling ontstaan. Eugene Gendlin noemde deze lichaamssensaties felt sense. Gendlin is de grondlegger van focussing, de techniek voor het luisteren naar (de wijsheid van) je lichaam. Hij ontdekte dat de felt sense de variabele was die er het meest voor zorgde dat een therapie succesvol was. Zo'n lichaamssensatie kan de kleinste trilling of hapering zijn. Door hier met je aandacht en adembeweging naartoe te gaan, kunnen blokkades opgelost worden. Deze kleine sensaties kunnen ook als richtingsaanwijzer dienen voor je leven. Ze geven aan wat goed voor je voelt en wat niet. Emoties komen en gaan. In het beroemde gedicht van Rumi (1207-1273) zijn in de herberg alle emoties welkom. Ook de zogeheten negatieve emoties hebben je iets te brengen en mogen doorleefd worden. Volgens Jill Bolte Taylor, neurowetenschapper, zijn emoties chemisch gezien na 90 seconden weer uit ons lichaam verdwenen. Emoties die niet erkend worden, blijven echter vastzitten. Als je niet mag huilen, zitten de tranen nog in je. Als je niet boos mag zijn, zit de woede nog in je. Door deze emoties alsnog te doorvoelen, de pijn aan te kijken, kunnen ze verdwijnen en word je geheeld. Het geven van woorden aan de kleinste sensaties kan leiden tot 'rare' gesprekken. Zo kunnen cliënten het hebben over een kleerhanger in hun schouders, kauwgom in hun vezels, een stoeptegel op het hart. Dit is symboliek voor het gevoel dat iemand mogelijk al tijden heeft, maar waar nooit aandacht voor was. Wat vaak gebeurt, is dat dit gevoel verandert, zachter wordt of verdwijnt. Zo kan een grote, zwarte en zware kei in je borstkast lichter van kleur worden, een zachtere structuur krijgen, van temperatuur veranderen, verschuiven van plek en kleiner worden. Zo kunnen er ineens tranen over je wangen stromen waarvan je niet wist dat je ze in je had. Je lichaam kan gaan trillen, koud worden of juist heel warm, terwijl het alsnog verwerkt wat vastzat. Het resultaat van dit proces van interoceptie, het naar binnen gaan met je aandacht, het benoemen van de felt sense, is steevast een rustiger gevoel en meer verbondenheid met jezelf. Mocht je interesse hebben, ik begeleid je graag bij een reis naar je binnenwereld. Bekijk ook even dit filmpje van Peter Levine over felt sense .