Blog Layout
Het kind in mij
Mariëlle Boersen • apr. 29, 2021
Lichaamsgerichte Coaching heeft me echt geraakt. Er is zoveel in ons lichaam opgeslagen dat ons onbewust beïnvloedt. Hier aandacht aan geven biedt zoveel inzicht, rust en ruimte.
Uitgangspunt is dat je lichaam gevoelens en herinneringen opslaat. Op diverse plekken wordt pijn opgeslagen of de doorstroming belemmerd. Door in gedachten, of begeleid door een coach, contact te maken met je lichaam of door aanraking komen oude emoties weer naar boven.
Nu is het niet de bedoeling om zomaar in oude pijn te gaan zitten wroeten of oude koeien uit de sloot te halen, maar je wordt als volwassene vaak ongemerkt nog steeds beïnvloed door gebeurtenissen van vroeger en je daarbij horende beschermingsmechanismen.
Zo worden er, net als in de psychologie, verschillende ontwikkelingsfasen onderscheiden met alle bijbehorende uitdagingen en problematiek: je al dan niet welkom voelen, voldoende aandacht en voeding krijgen, zelfstandig mogen experimenteren, nee mogen zeggen, ontdekken van het thema man/vrouw. Door een gebrek aan aandacht van ouders of juist overbezorgdheid kunnen er problemen ontstaan in de verschillende ontwikkelingsfasen waardoor verschillende karakterstructuren ontstaan.
Als je je bijvoorbeeld als baby niet gewenst voelde, kan dit leiden tot een bepaalde afstandelijkheid of dromerigheid: je bent liever afwezig dan dat je de pijn voelt van het niet gewenst zijn. Als je als kind het gevoel had dat er onvoldoende eten, aandacht of warmte was, kan dit leiden tot een nog steeds bestaande honger naar eten, liefde of aandacht. Als je te vroeg zindelijk moest zijn, kan dit leiden tot spanning in je lijf, je gaat je anders voordoen dan je bent, je vindt dat je je moet gedragen, etc.
Een opsomming als deze is natuurlijk veel te kort door de bocht. Er is veel meer uitleg en nuancering nodig, maar ik vind het ongelooflijk boeiend om hier meer van te leren en dit te delen, het geeft zoveel inzicht. Sinds ik met lichaamsgerichtheid bezig ben, is het alsof mijn lichaam al die jaren stilletjes heeft gewacht tot ik eindelijk naar haar ging luisteren. Zo gaf aandacht voor een pijntje in mijn schouder mij het inzicht dat ik me anders, sterker, voordoe dan ik me voel. Het beeld van een ijzeren kleerhanger in mijn schouders kwam in mij op en ik vertaal dit als dat ik mijn rug moest rechten, sterk moest zijn, me naar de buitenwereld moest kleden en dat dit me een ijzig gevoel gaf. Ik besef dat ik dit gevoel niet langer wil en werk voorzichtig aan verzachting.
Er is zoveel herkenning, zowel bij mezelf als in mijn omgeving. Wie kent niet iemand die zich groter voordoet dan hij zich voelt, of die zich vastklampt aan een partner, iemand die geen keuzes kan maken, iemand die altijd wil bemiddelen en ga zo maar door? Verdedigingsmechanismen, pantsering, patronen, maskers, overlevingsstrategieën, zelfbescherming, hoe je het noemen wilt. Mooi om dit te mogen herkennen, aandacht aan te besteden, te erkennen, doorleven dan wel erbij stil te staan en er vervolgens op een gezonde volwassen manier mee verder te leven. Onder het motto dat ik koppel aan mijn werk: 'Meer inzicht, meer plezier!'
Leestip: De Maskermaker van Veenbaas, Goudswaard en Verschuren.
De afgelopen maanden heb ik de basis- en vervolgopleiding EMDR gevolgd en inmiddels ben ik begonnen met het toepassen hiervan op cliënten. Wat een fantastische methode! De spanningen die bepaalde traumatische ervaringen automatisch met zich meebrachten, verdwijnen soms al binnen minder dan een half uur! Cliënten kijken me verbijsterd aan als ze moeten constateren dat de spanning die ze eerst nog een acht gaven op een schaal van 10 een paar minuten later verdwenen is. 'Ik voel het niet meer!' Een client liet na afloop zijn tranen lopen en verzuchtte dat dit blije tranen waren. Hij had al zolang met een beladen herinnering gezeten en ineens was de spanning weg. Ook het installeren van hulpbronnen, het via een EMDR methode benadrukken van positieve eigenschappen en ervaringen, heb ik nu al een aantal maal toegepast om het zelfvertrouwen van cliënten in bepaalde situaties te vergroten. Ook die resultaten zijn tot nu toe veelbelovend. EMDR, oftewel Eye Movement Desensitization Reprocessing is een therapievorm waarbij de emotionele lading bij een heftige herinnering vermindert. Het meest bekend is het van de vingerbewegingen die je met je ogen moet volgen. Er zijn echter ook andere methoden zoals de butterfly hug, het tikken op je knieën of het werken met geluiden. EMDR is een beproefde methode voor de behandeling van PTSS (Post Traumatisch Stress Syndroom). Het wordt alom erkend en door vele psychologen toegepast. Toch is het nog een raadsel waarom het werkt. Het vermoeden is dat het te maken heeft met het werkgeheugen dat extra belast wordt door de afleidende vingerbewegingen (of andere stimuli). Ook de bilaterale stimulatie wordt genoemd als mogelijk oorzaak. Zowel je linker- als rechterhersenhelft wordt betrokken als je je ogen een aantal malen, op aangeven van de therapeut, van uiterst links naar uiterst rechts beweegt en weer terug. EMDR wordt dan vergeleken met de REM slaap waarin je ogen ook heen en weer gaan en je vermoedelijk de ervaringen van overdag verwerkt. Wat het ook is, het is geweldig om te ervaren hoe blij mijn cliënten ermee zijn. Ik ga hier mee door!
Een van de mooiste oefeningen in mijn praktijk is die waarin ik een client begeleid met aandacht naar binnen te gaan en te benoemen wat die voelt. Dat wat opgeslagen ligt in het lichaam, mag gezien worden, wil gezien worden, wil erkend worden. Door te benoemen wat je voelt aan lichaamssensaties kan er heling ontstaan. Eugene Gendlin noemde deze lichaamssensaties felt sense. Gendlin is de grondlegger van focussing, de techniek voor het luisteren naar (de wijsheid van) je lichaam. Hij ontdekte dat de felt sense de variabele was die er het meest voor zorgde dat een therapie succesvol was. Zo'n lichaamssensatie kan de kleinste trilling of hapering zijn. Door hier met je aandacht en adembeweging naartoe te gaan, kunnen blokkades opgelost worden. Deze kleine sensaties kunnen ook als richtingsaanwijzer dienen voor je leven. Ze geven aan wat goed voor je voelt en wat niet. Emoties komen en gaan. In het beroemde gedicht van Rumi (1207-1273) zijn in de herberg alle emoties welkom. Ook de zogeheten negatieve emoties hebben je iets te brengen en mogen doorleefd worden. Volgens Jill Bolte Taylor, neurowetenschapper, zijn emoties chemisch gezien na 90 seconden weer uit ons lichaam verdwenen. Emoties die niet erkend worden, blijven echter vastzitten. Als je niet mag huilen, zitten de tranen nog in je. Als je niet boos mag zijn, zit de woede nog in je. Door deze emoties alsnog te doorvoelen, de pijn aan te kijken, kunnen ze verdwijnen en word je geheeld. Het geven van woorden aan de kleinste sensaties kan leiden tot 'rare' gesprekken. Zo kunnen cliënten het hebben over een kleerhanger in hun schouders, kauwgom in hun vezels, een stoeptegel op het hart. Dit is symboliek voor het gevoel dat iemand mogelijk al tijden heeft, maar waar nooit aandacht voor was. Wat vaak gebeurt, is dat dit gevoel verandert, zachter wordt of verdwijnt. Zo kan een grote, zwarte en zware kei in je borstkast lichter van kleur worden, een zachtere structuur krijgen, van temperatuur veranderen, verschuiven van plek en kleiner worden. Zo kunnen er ineens tranen over je wangen stromen waarvan je niet wist dat je ze in je had. Je lichaam kan gaan trillen, koud worden of juist heel warm, terwijl het alsnog verwerkt wat vastzat. Het resultaat van dit proces van interoceptie, het naar binnen gaan met je aandacht, het benoemen van de felt sense, is steevast een rustiger gevoel en meer verbondenheid met jezelf. Mocht je interesse hebben, ik begeleid je graag bij een reis naar je binnenwereld. Bekijk ook even dit filmpje van Peter Levine over felt sense .