Blog Layout
Niet goed genoeg
Mariëlle Boersen • jul. 04, 2019
Volgens Elaine Aron (De kracht van zelfwaardering) hebben we allemaal een ondergewaardeerd ik in ons.
Door je te vergelijken met anderen kun je altijd wel iets vinden waarin je minder bent, je bent namelijk niet dezelfde persoon. Maar let je ook op je eigen talenten en mooie eigenschappen? Of op datgene dat je verbindt met de ander?
Statusverschil is niet te vermijden. Zodra je twee mensen bij elkaar zet, is hier al sprake van. Het denken in status, ranking, is aangeboren. De neiging om elkaar aardig te vinden en te steunen, linking, is dat echter ook. Als je je beter over jezelf wilt voelen, helpt het balans tussen ranking en linking te vinden. Vaak betekent dit dat je meer naar linking, verbinding, moet zoeken.
Als je een lijstje maakt van mensen bij wie je je prettig of onprettig voelt, zul je bij die laatste groep ontdekken dat rangorde een rol speelt. Je kunt dan twee dingen doen:
1. positief naar deze mensen kijken en de verbinding zoeken. Zoek de overeenkomsten in plaats van de verschillen.
2. de prettige mensen opzoeken en de onprettige vermijden.
Er zijn volgens Aron zes belangrijke mechanismen om jezelf te beschermen tegen de schaamte die ontstaat door onderwaardering van jezelf. Vaak heb je deze zelfbeschermingen niet door:
1. bagatelliseren (je eigen bijdrage aan iets kleiner maken dan die is)
2. de schuld afschuiven (het ligt zogenaamd aan een ander, dan hoef je niet naar jezelf te kijken)
3. niet concurreren, (macht en status ontkennen en altijd zoeken naar verbinding en zo de rotste klusjes krijgen)
4. overpresteren (altijd aan het werk, maar jezelf nooit goed genoeg vinden)
5. jezelf groot maken (de beste auto, de leukste vakantie)
6. projecteren (je eigen tekortkomingen ontkennen en die ten onrechte bij anderen zien).
Je bewust zijn van deze beschermingen helpt je om jezelf niet ongemerkt minder te voelen.
Wat voor mij helpt, is om op de momenten dat ik mezelf minder voel (dan een ander), de vier vragen van Byron Katie erbij te halen: 1. Is het waar? 2. Is het echt waar? 3. Hoe reageer ik als ik deze gedachte heb? 4. Wie zou ik zijn zonder deze gedachte?
Zoals ik al vaker heb aangegeven: het is maar net hoe je naar de wereld kijkt, alles is perceptie en er zijn verschillende perspectieven mogelijk. Kies dat perspectief waar je je het prettigst bij voelt. Ben je goed genoeg? Ja. Er is slechts één unieke versie van jou. Daarmee ben je de beste versie van jezelf en dus zeker GOED GENOEG. Iedereen heeft weer andere talenten en valkuilen. Laten we kijken waar we elkaar kunnen vinden.
Of zit ik nu in zelfbescherming nummer 3?
De afgelopen maanden heb ik de basis- en vervolgopleiding EMDR gevolgd en inmiddels ben ik begonnen met het toepassen hiervan op cliënten. Wat een fantastische methode! De spanningen die bepaalde traumatische ervaringen automatisch met zich meebrachten, verdwijnen soms al binnen minder dan een half uur! Cliënten kijken me verbijsterd aan als ze moeten constateren dat de spanning die ze eerst nog een acht gaven op een schaal van 10 een paar minuten later verdwenen is. 'Ik voel het niet meer!' Een client liet na afloop zijn tranen lopen en verzuchtte dat dit blije tranen waren. Hij had al zolang met een beladen herinnering gezeten en ineens was de spanning weg. Ook het installeren van hulpbronnen, het via een EMDR methode benadrukken van positieve eigenschappen en ervaringen, heb ik nu al een aantal maal toegepast om het zelfvertrouwen van cliënten in bepaalde situaties te vergroten. Ook die resultaten zijn tot nu toe veelbelovend. EMDR, oftewel Eye Movement Desensitization Reprocessing is een therapievorm waarbij de emotionele lading bij een heftige herinnering vermindert. Het meest bekend is het van de vingerbewegingen die je met je ogen moet volgen. Er zijn echter ook andere methoden zoals de butterfly hug, het tikken op je knieën of het werken met geluiden. EMDR is een beproefde methode voor de behandeling van PTSS (Post Traumatisch Stress Syndroom). Het wordt alom erkend en door vele psychologen toegepast. Toch is het nog een raadsel waarom het werkt. Het vermoeden is dat het te maken heeft met het werkgeheugen dat extra belast wordt door de afleidende vingerbewegingen (of andere stimuli). Ook de bilaterale stimulatie wordt genoemd als mogelijk oorzaak. Zowel je linker- als rechterhersenhelft wordt betrokken als je je ogen een aantal malen, op aangeven van de therapeut, van uiterst links naar uiterst rechts beweegt en weer terug. EMDR wordt dan vergeleken met de REM slaap waarin je ogen ook heen en weer gaan en je vermoedelijk de ervaringen van overdag verwerkt. Wat het ook is, het is geweldig om te ervaren hoe blij mijn cliënten ermee zijn. Ik ga hier mee door!
Een van de mooiste oefeningen in mijn praktijk is die waarin ik een client begeleid met aandacht naar binnen te gaan en te benoemen wat die voelt. Dat wat opgeslagen ligt in het lichaam, mag gezien worden, wil gezien worden, wil erkend worden. Door te benoemen wat je voelt aan lichaamssensaties kan er heling ontstaan. Eugene Gendlin noemde deze lichaamssensaties felt sense. Gendlin is de grondlegger van focussing, de techniek voor het luisteren naar (de wijsheid van) je lichaam. Hij ontdekte dat de felt sense de variabele was die er het meest voor zorgde dat een therapie succesvol was. Zo'n lichaamssensatie kan de kleinste trilling of hapering zijn. Door hier met je aandacht en adembeweging naartoe te gaan, kunnen blokkades opgelost worden. Deze kleine sensaties kunnen ook als richtingsaanwijzer dienen voor je leven. Ze geven aan wat goed voor je voelt en wat niet. Emoties komen en gaan. In het beroemde gedicht van Rumi (1207-1273) zijn in de herberg alle emoties welkom. Ook de zogeheten negatieve emoties hebben je iets te brengen en mogen doorleefd worden. Volgens Jill Bolte Taylor, neurowetenschapper, zijn emoties chemisch gezien na 90 seconden weer uit ons lichaam verdwenen. Emoties die niet erkend worden, blijven echter vastzitten. Als je niet mag huilen, zitten de tranen nog in je. Als je niet boos mag zijn, zit de woede nog in je. Door deze emoties alsnog te doorvoelen, de pijn aan te kijken, kunnen ze verdwijnen en word je geheeld. Het geven van woorden aan de kleinste sensaties kan leiden tot 'rare' gesprekken. Zo kunnen cliënten het hebben over een kleerhanger in hun schouders, kauwgom in hun vezels, een stoeptegel op het hart. Dit is symboliek voor het gevoel dat iemand mogelijk al tijden heeft, maar waar nooit aandacht voor was. Wat vaak gebeurt, is dat dit gevoel verandert, zachter wordt of verdwijnt. Zo kan een grote, zwarte en zware kei in je borstkast lichter van kleur worden, een zachtere structuur krijgen, van temperatuur veranderen, verschuiven van plek en kleiner worden. Zo kunnen er ineens tranen over je wangen stromen waarvan je niet wist dat je ze in je had. Je lichaam kan gaan trillen, koud worden of juist heel warm, terwijl het alsnog verwerkt wat vastzat. Het resultaat van dit proces van interoceptie, het naar binnen gaan met je aandacht, het benoemen van de felt sense, is steevast een rustiger gevoel en meer verbondenheid met jezelf. Mocht je interesse hebben, ik begeleid je graag bij een reis naar je binnenwereld. Bekijk ook even dit filmpje van Peter Levine over felt sense .